هر آنچه باید در مورد خطرات گاز اکسیژن و نکات حفاظتی آن بدانید

زمانی که اسم اکسیژن به گوش می‌رسد، اکثر ما به یاد تنفس و حیات می‌اُفتیم اما همین گاز بی‌خطر که زندگی ما به آن وابسته است، گاهی می‌تواند خطرناک باشد. گاز اکسیژن زمانی که فشرده شده و برای مسائل طبی و پزشکی به کار می‌رود، ممکن است خطرآفرین باشد و به همین دلیل باید نکات ایمنی و حفاظتی آن را رعایت کرد.

اگر شما هم می‌دانستید که کپسول‌های اکسیژن موجود در بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها که به بیماران متصل می‌شود، چقدر می‌تواند خطرناک باشد و تا چه حد باید از آن مراقبت کرد، احتمالاً با دیدگاه دیگری به آن می‌نگریستید.

در این مقاله از وبسایت پارس هوا، تصمیم داریم در مورد تمام خطرات این گاز نامرئی و نکات ایمنی آن صحبت کنیم، پس برای کسب اطلاعات بیشتر به اسکرول کردن این متن ادامه دهید.

نکات حفاظتی در خصوص کپسولهای اکسیژن و تجهیزات

کپسول‌های اکسیژن و تجهیزاتی که به آن متصل هستند، نیازمند مراقبت می‌باشند و باید یک سری نکات مهم را در خصوص آن‌ها رعایت کرد از جمله این نکات عبارتند از:

• کپسول‌های اکسیژن را در محل مناسب نگهداری کنید.
• مطمئن شوید که اتصال تجهیزات آن (به عنوان مثال سیلندرهای گازی )به درستی صورت گرفته است.
• از جنس واشر کپسول و سازگاری آن با گاز اکسیژن اطمینان حاصل کنید.
• کپسول را در نقطه‌ای خنک و در جریان تهویه هوا قرار دهید.
• هرگز در کنار کپسول، سیگار یا کبریت روشن نکنید.
• از قرار دادن کپسول در محیط‌های خیلی بسته اجتناب کنید.

گاز اکسیژن و خطرات آن

به طور کلی، اصلی‌ترین خطری که در خصوص گاز اکسیژن و کپسول‌های آن وجود دارد، آتش‌سوزی و انفجار است. به طوریکه بارها گزارش شده که افرادی بدون توجه به نکات ایمنی در نزدیکی کپسول اکسیژن، آتش روشن کرده‌اند و همین مسئله منجر به ایجاد انفجار یا حریق گسترده شده است.

برای جلوگیری از وقوع چنین ماجراهای دردناکی، باید خطرات گاز اکسیژن را بشناسید. گاز اکسیژن نسبت به برخی مواد از خود واکنش نشان می‌دهد و آتش‌سوزی رخ می‌دهد. برخی از مهمترین موادی که با اکسیژن واکنش می‌دهند شامل موارد زیر هستند:

• مواد پلاستیکی
• مواد فلزی
• مواد هیدروکربنه(روغن، گریس)

همانطور که گفتیم، اکسیژن با مواد فلزی و پلاستیکی واکنش نشان می‌دهد. به همین دلیل همواره باید مطمئن شوید که واشر اتصال دهنده سیلندر به محفظه از این دو جنس نباشد یا حداقل اطمینان حاصل کنید که جنس فلز یا پلاستیک به کار رفته در آن، واکنشی با اکسیژن نخواهد داشت.

اشباع اکسیژن چیست؟

حتما شما هم می‌دانید که کشیدن سیگار برای بسیاری از افرادی که باید از کپسول اکسیژن استفاده کنند، اکیداً ممنوع است. یکی از فرآیندهایی که می‌تواند خطر کپسول اکسیژن را بیشتر کند، اشباع اکسیژن است. وقتی که از این پدیده صحبت می‌کنیم، منظور افزایش غلظت اکسیژن در هوا می باشد و زمانی که غلظت این گاز در هوا از مواقع عادی بیشتر می‌شود، اهمیت اجرای نکات ایمنی کپسول‌های اکسیژن، دوچندان می‌گردد؛ چرا که هرلحظه امکان آتش گرفتن وجود دارد.

سوال اینجاست که چرا پدیده اشباع اکسیژن رخ می‌دهد؟

• شیرهای کپسول معیوب و خراب شده‌اند که اکسیژن از شلنگ‌ها نشت کرده است.
• اتصالات کپسول به درستی انجام نشده است.
• شیرهای اکسیژن باز مانده‌اند.
• شیرهای اکسیژن را بعد از مصرف به درستی نبسته‌اند.
• محل استفاده از کپسول اکسیژن، به قدر کافی باز و در جریان تهویه نبوده است.

روش های پیشگیری از خطرات گاز اکسیژن

حالا که با خطرات گاز اکسیژن، کاربرد گاز و کپسول‌های آن آشنا شدید، باید در مورد روش‌های پیشگیری از این خطرات نیز آگاه‌تر شوید. همانطور که گفتیم اصلی‌ترین خطر این گازها، انفجار می‌باشد. بنابراین به سادگی می‌توانید با عدم قرار دادن کپسول در معرض آتش، خطر انفجار را از خود دور کنید.

دومین راه پیشگیری از خطرات گاز اکسیژن، این است که اجازه ندهید غلظت گاز O2 در محیط از حد معقول فراتر رود. کافیست مطمئن شوید که اتصالات و تجهیزات کپسول سالم هستند یا هیچگونه نشتی ندارند.

سومین موردی که می‌تواند تعیین کننده باشد، قرار دادن کپسول گاز اکسیژن در محیط‌های باز و با تهویه مناسب است. به این ترتیب می‌توانید از ایمنی خود و دیگران مطمئن باشید.

مهمترین نکات ایمنی پیرامون گاز اکسیژن

کار کردن با کپسول گاز اکسیژن نیازمند این است که به طور مختصر در مورد آن اطلاعات داشته باشید و بدانید چگونه کار می‌کند. متاسفانه بارها اتفاق افتاده که افرادی بدون تخصص و آگاهی از این کپسول‌ها استفاده کرده‌اند و جان خود یا دیگران را به خطر انداخته‌اند. نکات ایمنی زیر را رعایت کنید تا هیچگونه اتفاق ناگواری رخ ندهد:

• در نزدیکی کپسول اکسیژن از اسپری‌هایی که حاوی آئروسل هستند استفاده نکنید؛ چرا که این ماده کاملا اشتعال پذیر است( خوشبوکننده‌های هوا معمولاً حاوی این ماده هستند.)
• به هنگام استفاده از کپسول اکسیژن، دست‌های خود را با روغن‌هایی مانند وازلین یا کِرِم‌های چرب نپوشانید. روغن‌های مزبور در مجاورت با گاز اکسیژن فوراً باعث اشتعال می‌شوند. به جای وازلین و روغن به سراغ محصولاتی بروید که بر پایه آب هستند.
• قبل از کار کردن با کپسول به دست‌های خود الکل نزنید؛ مگر اینکه مطمئن شوید که الکل مزبور کاملاً خشک شده است.
• فاصله میان کپسول و منبع حرارت را حداقل 3 متر نگه دارید.
• در محلی که کپسول گاز اکسیژن قرار گرفته، آشپزی نکنید.
• وسایل حرارتی مانند سشوار، اتو یا… را در نزدیکی کپسول به کار نبرید.
• به هنگام خواب از پتوهایی استفاده کنید که 100 درصد پنبه هستند و الکتریسیته ساکن تولید نمی‌کنند( الکتریسیته ساکن نیز یکی از عوامل آتش گرفتن این کپسول‌ها می‌باشد.)

خطرات گاز اکسیژن خالص برای سلامتی

یکی از خطرات بزرگ گاز اکسیژن، مضرات آن برای سلامت انسان است. اگر بیش از حد در معرض اکسیژن خالص قرار بگیریم، طبیعتاً عوارض جانبی آن گریبانگیر ما خواهد شد. بعضی از آسیب‌هایی که قرارگیری در معرض گاز اکسیژن خالص به وجود می‌آورد، شامل موارد زیر است:

• حالت تهوع و استفراغ
• گرفتگی و انقباض ماهیچه‌ها
• احساس سبکی سر یا سرگیجه
• آسیب رسیدن به بافت های مختلف بدن
• مشکلات تنفسی ناشی از تورم ریه‌ها
• اختلالات بینایی
• تشنج و اغماء

ناگفته نماند که تمام این عوارض جانبی زمانی پدید می‌آیند که به مدتی طولانی در معرض اکسیژن خالص قرار بگیرید. در صورتی که نکات ایمنی ذکر شده در این مقاله را جدی بگیرید، اتفاقی رخ نخواهد داد.

نحوه تهیه اکسیژن مایع

اکسیژن مایع بیشتر در محیط‌های بیمارستانی کاربرد دارد و اما مجموعه بزرگ پارس هوا از بهترین تجهیزات و متریال برای ساخت اکسیژن مایع استفاده می‌کند. خلوص گاز مایع بیش از 99 درصد است و معمولاً برای راه اندازی آن به هیچگونه برق یا اپراتوری نیاز ندارید.

برای تولید این گاز مایع، ابتدا اکسیژن به واحد جداسازی هوا رفته و از هوای اتمسفر جدا می‌شود و بعد از آن به عنوان یک مایع سرمایشی ذخیره می‌گردد. ماه به ماه، باید این کپسول‌های گاز اکسیژن مایع را شارژ کرده و از سلامت آن اطمینان حاصل نمود.

برای ذخیره سازی اکسیژن از دستگاه فشار هوا استفاده می‌گردد البته پیش از آن، باید هوای فشرده شده به سیستم پاکسازی ارسال شده تا از سلامت آن اطمینان حاصل شود در طی این روند دی اکسید کربن، رطوبت و هیدروکربن‌های موجود در هوا پاکسازی خواهند شد و اطمینان حاصل گردد که اکسیژن مزبور خالص است.

در گام بعدی، هوای خالص سازی شده از مبدل‌های حرارتی عبور داده می‌شود تا دمای آن کمتر گردد، سپس وارد یک ستون تقطیر با فشار بالا می‌شود که گاز نیتروژن و اکسیژن مایع جداسازی شوند. در نهایت، اکسیژن مایع به دست آمده به یک ستون کم فشار هدایت شده تا در مخازن مخصوص قرار بگیرد.

استاندارد تولید اکسیژن مایع در تمام مراحل ذکر شده رعایت خواهد شد. گاز اکسیژنی که در پارس هوا از مایع اکسیژن تولید می‌گردد، یکی از مرغوب‌ترین محصولات موجود در بازار است و می‌توانید با خیالی آسوده، آن را خریداری کنید.

و در نهایت…

خطرات گاز اکسیژن افراد زیادی را دچار دردسر و مشکل کرده است. با مطالعه دقیق این مقاله و توجه به نکات ایمنی، جان خود و اطرافیان را از خطرات این گاز مصون نگه دارید. همچنین می توانید جهت اطمینان بهترین کپسول های اکسیژن را با ایمنی بالا از پارس هوای البرز تهیه کنید.