نیتروژن مایع (Liquid Nitrogen) یکی از مایعات برودتی است که غالبا در آزمایشگاه‌های تحقیقاتی کاربرد دارد. در واقع این محصول یک ماده سردکننده محسوب می شود. بخار حاصل از آن هم می‌تواند به سرعت به بافت پوست و چشم نفوذ کند و حتی باعث سرمازدگی و آسیب دائمی به چشم هم شود. در ادامه قصد داریم بیشتر به معرفی نیتروژن مایع، قیمت و نحوه خرید آن بپردازیم.
نیتروژن ماده‌ای است که به دو صورت گاز و مایع در دسترس است. مایع آن زمانی که تبخیر می‌شود 695 برابر حجم خود افزایش می‌یابد. در عین حال هیچ خاصیت هشداردهنده‌ای مثل بو یا رنگ هم ندارد. این مایع در عین حال که بسیار کاربردی است، خطراتی نیز دارد؛ به این صورت که اگر به طور کامل تبخیر شود و مقدار اکسیژن محیط 19.5 درصد کمتر شود، باعث بیهوشی می‌شود. حتی اگر مقدار اکسیژن از این مقدار هم کمتر شود، خطر مرگ را نیز به دنبال دارد.
نحوه استفاده از نیتروژن مایع
برای مقابله با خطر خفگی و مرگ در زمان نیتروژن مایع، باید از سیستم تهویه مناسب برای اتاق استفاده شود. زمانی که نیتروژن مایع بخار می‌شود، اکسیژن موجود در هوای اطراف آن می‌تواند در نیتروژن حل شود. زمانی که نیتروژن به دمای محیط می‌رسد، یک فضای سرشار از اکسیژن دوباره ایجاد می‌شود. نقطه جوش نیتروژن از اکسیژن بسیار کمتر است؛ به همین دلیل اکسیژن مایع دیرتر از نیتروژن تبخیر می شود.
برای استفاده از نیتروژن مایع استفاده سیستم تهویه هوا و یا دستگاه‌های کاهش فشار ضرورت دارد. در غیر این صورت فشارهای زیادی بر روی تبخیر کرایوژن این ماده بوجود می‌آید. همچنین باید مطمئن شوید که نیتروژن مایع در سیستم بسته قرار نگیرد. در غیر این صورت خطر انفجار را به دنبال دارد. مخزن کاهش فشار و یا درب تهویه خطر انفجار نیتروژن مایع را صفر می‌کند.
توصیه‌های ایمنی برای استفاده از نیتروژن مایع
زمان استفاده از نیتروژن مایع موارد احتیاطی زیر را حتما رعایت کنید تا خطرات ناشی از استفاده این ماده به صفر برسد:
- زمانی که نیتروژن مایع را برای تبدیل به گاز گرم می‌کنید، باید این کار با دمای بسیار پایین انجام شود. همچنین پاشیدن این ماده هم باید به آرامی انجام شود.
- برای بیرون کشیدن اشیاء غوطه‌ور در این ماده حتما از انبر استفاده کنید و به طور مستقیم دست خود را در آن فرو نبرید.
- این ماده باید در دوئرهای دهانه گشاد با نوارهای ایمنی نگهداری شود. ریختن نیتروژن مایع در ظروف غیراستاندارد خطرناک است. همچنین ظروف باید در برابر ضربه هم مقاوم باشند. فولاد کربنی، پلاستیک و لاستیک مواد خوبی برای نگهداری این ماده نیستند.
- درب ظرف را هرگز نبندید. اگر درب ظرف بسته شود، با به جوش آمدن نیتروژن مایع، میزان فشار زیاد می‌شود که خطر انفجار را به دنبال دارد.
- ظرفی که نیتروژن مایع در آن نگهداری می‌شود، باید دارای عایق باشد. در غیر این صورت از لمس آن خودداری کنید؛ چرا که دست به ظرف می‌چسبد و خطرناک است.
- این ماده نباید برای مدت طولانی در ظروف بدون درپوش نگهداری شود. فقط در زمان جوشش باید درب ظرف را بردارید.
- مخزن نیتروژن مایع نباید بیش از 80 درصد ظرفیت آن پر شود. زیرا با انبساط گاز در زمان گرم شدن، فشار بیش از حد می‌شود و خطر انفجار محیط و شما را تهدید می‌کند.
استفاده از تجهیزات حفاظت فردی
زمان استفاده از نیتروژن مایع باید از چشم، صورت و پوست خود مراقبت کنید. بنابراین نکات ایمنی زیر را برای محافظت از خود درنظر داشته باشید:
محافظت از چشم و صورت
زمانی که در حال انتقال و جابجایی نیتروژن مایع هستید، برای اینکه از پاشش آن در چشم و صورت جلوگیری شود، باید از عینک ایمنی یا عینک پاشش شیمیایی استفاده کنید. ضمن اینکه عینک باید به طور کامل صورت و چشم‌های شما را پوشش دهد. همچنین شیلد محافظ صورت هم از پاشش این ماده بر روی صورت و چشم شما جلوگیری می‌کند.
محافظت از پوست
وقتی در حال کار با این ماده هستید، از دستکش‌های گشاد عایق حرارتی و چرمی استفاده کنید. شلوارهای بدون سرآستین و پیراهن آستین بلند هم برای این کار می‌تواند از پوست شما محافظت کند. در این کار باید از دستکش‌های گشاد هم استفاده کنید. در صورتی که نیتروژن مایع روی دستکش ریخته شود، به راحتی و با سرعت می‌توانید آن را از دست خارج کنید.
کاربردهای نیتروژن مایع چیست؟
این ماده به دلایل مختلفی خریداری می‌شود. انجام آزمایشات علمی، جوشکاری فلزات، حفظ مواد بیوشیمیایی و حتی برای پخت و پز خانگی نیتروژن مایع کاربرد دارد. از دیگر کاربردهای این ماده می‌توان به استفاده از آن برای صنایع هوا و فضا اشاره کنیم. به طوری که در کوره‌های حرارتی و اتوکلاوها از آن استفاده می‌کنند.
این ماده به عنوان یک روکش قوی برای جلوگیری از نرسیدن هوا به فرآیندهای حساس و قطعات نیز کاربرد دارد. از آن برای پاک کردن لوله‌های انتقال و تجهیزات محیط هم استفاده می‌کنند. یکی از اصلی‌ترین کاربردهای آن جلوگیری از ورود آلاینده‌های لوله‌ها به داخل محیط است.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید یکی از کاربردهای این ماده استفاده در سرمایش و خنک کردن موادغذایی است. برای نگهداری بسیاری از مواد غذایی مثل انواع گوشت و فراورده‌های گوشتی به نیتروژن مایع نیاز است. همچنین این ماده برای نگهداری و انجماد خون در آزمایشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، نگهداری نمونه‌های بیولوژیکی و منجمد کردن بافت‌های پوستی نیز کاربرد دارد.
از دیگر موارد استفاده آن می‌توان به صنعت فولاد برای جلوگیری از اکسیده شدن فلز نام ببریم. نفت و گاز و صنعت داروسازی هم به نیتروژن مایع نیاز دارند.
نحوه خرید نیتروژن مایع
با توجه به کاربردهایی که این ماده دارد و در عین حال با توجه به خطرات بالقوه آن، شما نمی‌توانید به فروشگاه بروید و یک گالن یا یک لیتر نیتروژن خریداری کنید. این ماده در ظروف مخصوص یا همان مخازن کرایوژنیک نگهداری می‌شود که دارای عایق هستند. نیتروژن مایع یک محصول ساده و معمولی نیست که بخواهید آن را بدون رعایت نکات ایمنی خریداری کنید.
استفاده از یک ظرف فلزی مقاوم با روکش برای خرید این محصول ضرورت دارد. این محصول توسط فروشگاه‌هایی که عرضه می‌شود، در ظروف مخصوص ریخته می‌شود. شما می‌توانید برای خرید نیتروژن مایع به صورت آنلاین یا حضوری اقدام کنید. تانک ازت، دستگاه کرایو و فلاسک مخصوص نیتروژن مایع ظروفی هستند که برای تهیه آن استفاده می‌شوند.
قیمت نیتروژن مایع چقدره؟
قیمت این محصول با توجه به برند تولیدکننده متفاوت است. شرکت‌های زیادی در ایران در زمینه تولید نیتروژن مایع فعالیت دارند. قیمت این محصول تحت تاثیر عوامل دیگری از جمله نوسانات ارزی نیز هست. بنابراین نمی‌توان قیمت مشخصی را برای آن تعیین کنیم. در هر صورت شما می‌توانید قیمت این محصول را از فروشگاه هایی که در این زمینه فعالیت دارند، دریافت کنید.
خرید نیتروژن مایع
آنچه در این مطلب گفته شد، راهنمایی برای کسانی است که به نیتروژن مایع نیاز دارند. برای خرید این مایع قبل از هر چیز با کسانی که با آن سر و کار دارند (پزشکان، جراحان، کارشناسان آزمایشگاه و …) مشورت کنید. نکات ایمنی در زمان استفاده از نیتروژن مایع را هم درنظر داشته باشید تا از بروز هرگونه حادثه ناگوار پیشگیری شود.
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.